Terapia małżonków, par partnerskich i rodzin cz. I

1. Wszyscy mamy swoje spostrzeżenia na temat ludzi i życia w ogóle. Dotyczą one tych aspektów osoby lub sytuacji, które pasują do kategorii mających dla nas szczególne znaczenie. Jest istotne jak postrzegamy współmałżonka, partnerkę/a lub członka rodziny w ciągu przebiegu każdej interakcji. Dla przykładu mąż może postrzegać swoją żonę, siostrę, brata, jako osobę "drażliwą" lub "przewrażliwioną". W efekcie takie spostrzeżenia mogą prowadzić do determinacji, w jaki sposób zwracamy naszą uwagę i uważność na innych ludzi, co prowadzi do błędnego poznania i wtedy nasze procesy poznawcze są zakłócone. Nasze atrybucje, czyli przypisywanie komuś lub czemuś pewnych cech są zakłócone. Więcej nasze założenia i oczekiwania są wtedy fałszywe. Nasze inne procesy poznawcze w nas istniejące oddziałują negatywnie na nasze spostrzeganie, ale dzięki krytycyzmowi mogą ulec zmianie i przywrócić w naszym myśleniu i zachowaniu równowagę.

2. Frank. M. Dattilio stwierdza na podstawie innych naukowców z dziedziny poznawczo - behawioralnej m. in. Baucoma, Epsteina, Sayersa i Sher (1987), którzy opracowali typologię procesów poznawczych, a które bardzo często mają wpływ w relacjach małżeńskich i rodzinnych. Każdy z tych procesów jak stwierdzają ma wpływ na występujące zniekształcenia myślenia i postępowania. Do tych procesów należą: 

e) Standardy. Przekonania na temat cech, jakie "powinni" mieć ludzie i związki (np. że pomiędzy partnerami nie powinno  być żadnych granic i powinni się oni dzielić wszystkimi myślami i emocjami).  ("Terapia poznawczo - behawioralna par i rodzin - Podręcznik dla klinicystów", Frank. M. Dattilio, s. 36/37).

3. Dla powyższych twierdzeń, z którymi się jak najbardziej zgadzam podam przykład z ostatniego czasu. Mam okazję obserwować od ponad sześciu miesięcy rodzinę, która nadużywa alkoholu. Ci państwo są w wieku średnim i mają syna ok. 17 lat i córkę ok 18 lat. Sąsiedzi ci robią nocne burdy i bijatyki z wulgarnymi przezwiskami. Nie dość na tym ojciec tej rodziny wyrzucał przez balkon pety papierosowe i puszki po piwie. Czynił tak przez 3 miesiące. Oczywiście zbierałem te pety i puszki lub prosiłem dzieci o przysługę, aby posprzątały teren przed moim balkonem i oczywiście zawsze nagradzałem tzn. dawałem dzieciom czekoladowego "Grześka" lub cukierki. Przed 3 miesiącami zwróciłem uwagę sąsiadce z I piętra, aby upomniała małżonka by nie wyrzucał przez balkon z I piętra petów i puszek po piwie. Był spokój przez ok 2 miesiące ponieważ jej małżonek został przez nią wyrzucony z miejsca zamieszkania. Syn tego państwa wrzucał mi do piwnicy puste zgniecione puszki po piwie. Zwróciłem się po pomoc do administracji i szybko pojawiło się ogłoszenie, aby szanować innych sąsiadów i nie zanieczyszczać piwnicy. Syn tych państwa mimo młodego wieku nie dość, że pije razem z rodzicami to sam również bez ich wiedzy pije alkohol w piwnicy. Słyszałem jak matka będąca wtedy trzeźwa wyzywała go od "małego s.......a". 

Moje dowodzenie jest następujące: "Jabłko nie pada daleko od jabłoni". Prawdopodobnie gdyby poznać rodzinę pochodzenia tego małżeństwa odnaleźć by można, że w ich rodzinach pochodzenia był nadużywany alkohol. Poza tym twierdzę, że wyzwiska w stosunku tej pani do męża i syna były podobnie używane w jej rodzinie pochodzenia (możliwe, że w stosunku do niej przez jej rodziców, krewnych) i ten model został przejęty przez nią i posługuje się nim w stosunku do najbliższych. Nie napiszę nic o córce, ponieważ rzadko się pojawia w tej rodzinie. 

4. Wg mojej opinii struktury poznawcze, które nabywamy w dzieciństwie i młodości mają przemożny wpływ na nasze osobiste życie i relacje z innymi ludźmi. Myślę, że ma to wpływ bardzo silny w przyszłym małżeństwie, partnerstwie i dopóki nie zostaną one uświadomione przez daną jednostkę, to będą one powielane jak "matryca". Matryce te przypominają "mapy", którymi kierują się ludzie szukając swojej drogi w życiu i w związkach z innymi ludźmi. Przyjmuje się, że są one względnie stabilne, a stają się często nieelastyczne, czyli nie poddające się rekonstrukcji i zmianom. Dotyczy to również aspektu seksualnego danej jednostki w kontekście relacji z innymi. 

Wiele schematów "matryc" dotyczących związków oraz interakcji rodzinnych jednostka nabywa we wczesnym okresie życia od pierwotnych źródeł, takich jak rodzina pochodzenia, tradycje i obyczaje kulturowe, środki masowego przekazu: TV, Internet, Radio i inne, wczesne doświadczenia związane z randkowaniem, pierwsze kontakty seksualne i relacje z ludźmi ludźmi. 

Oprócz schematów "matryc", które partnerzy lub członkowie rodziny wnoszą do danego związku, każdy członek rozwija w sobie schemat - "matrycę" indywidualną dla trwającej obecnie relacji.